وضعیت جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در یگان های صعود کننده به قله سبلان در سال ۱۳۸۲

وضعیت جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در یگان های صعود کننده به قله سبلان در سال 1382   نعمت اله اسمی، قاسمعلی عمرانی، علی مهرابی توانا، علی اکبر کریمی زارچی، مهدی خوبدل، فهیمه فلاح، فیروز ولی پور   مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران 13835(2): 289-293   چکیده:   سابقه و هدف: جمع آوری و دفع بهداشتی زباله همواره یکی از مشکلات جوامع بشری است. محیط های طبیعی و کوهستان، بدلیل ویژگی های این گونه مناطق به عنوان مکانی برای ورزش کوهنوردی و نیز تفریح مردم و همچنین موقعیت توریستی آنها، مورد علاقه بسیاری از افراد است. بنابراین جمع آوری و دفع بهداشتی زباله باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد. از آنجایی که تاکنون در این زمینه مطالعات کمتری صورت گرفته است لازم بود بصورت علمی و عملی مطالعه ای در رابطه با زباله در کوهستان صورت پذیرد.   مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی ( cross-sectional ) بوده و جهت بررسی وضعیت جمع آوری زباله و دیدگاه کوهنوردان در این زمینه در رزمایش 14 هزار نفری نیروهای سپاه و بسیج به قله سبلان در سال 1382 انجام گرفت. نمونه گیری از نوع تصادفی و حجم نمونه 205 نفر تعیین گردید. افراد در چادرهای گروهی پرسشنامه را تکمیل نموده و پس از جمع آوری زباله های تولید شده در 24 ساعت در رزمایش و توزین و جداسازی آنها انجام پذیرفت. داده های مربوط به پرسشنامه ها و تجزیه و توزین کیسه های زباله توسط نرم افزار آماری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان می دهد که سرانه زباله در کوهستان سبلان 485 گرم به ازای هر نفر در روز می باشد که شامل 18.6% قوطی کنسرو، 9.3% ظروف یکبار مصرف، 53.6% کارتن و مقوا، 16.5% نان خشک و 2% مواد فساد پذیر تعیین گردید. همچنین براساس تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها، میانگین سابقه عضویت در بسیج، سابقه کوهنوردی و سن به ترتیب 13.47، 5.87 و 33.93 بدست آمد. همچنین مطالعه انجام شده نشان می دهد وضعیت جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در این اردو نامطلوب می باشد. از مجموع پرسشنامه های تکمیل شده 94% به اهمیت و ضرورت دفع بهداشتی زباله تاکید و تسریع نموده اند. همچنین میزان آشنایی افراد با نحوه جمع آوری و دفع بهداشتی زباله در کوهستان معنی دار بوده و هرچه سابقه عضویت در بسیج و سابقه کوهنوردی و سن بیشتر باشد میزان آشنایی بیشتر خواهد بود. نتیجه گیری و توصیه ها: بطور کلی می توان گفت آموزش اصول کوهنوردی و اصول حفاظت از محیط طبیعی به افراد، به خصوص افراد با سابقه کوهنوردی کم، به کارگیری تیم بهداشت محیط در برنامه ریزی، استفاده از ظروف جمع آوری زباله، استفاده از علائم و یا تابلوهای آموزشی و هشدار دهنده در خصوص جمع آوری زباله باید انجام پذیرد.